Bellingwolde, Hervormde kerk

Adres: Hoofdweg 227, Bellingwolde (gemeente Bellingwedde)

Het dorp Bellingwolde ontstond in de elfde eeuw op de scheiding van klei en veen in het oosten van de provincie Groningen. Aanvankelijk had het dorp regelmatig te maken met overstromingen van de Dollard, tot de inpoldering van het gebied hier in de zestiende eeuw een einde aan maakte. In de negentiende eeuw vonden bouw-activiteiten plaats in de agrarische sector en verrezen grote boerderijen en arbeiderswoningen. In de tweede helft van de twintigste eeuw werd de oorspronkelijke lintbebouwing uitgebreid met nieuwbouw.

De Hervormde of Magnuskerk van Bellingwolde was oorspronkelijk gewijd aan Sint Jacobus en is een eenbeukig laat-gotisch bouwwerk met een versmald driezijdig gesloten koor. Naast de kerk staat een vrijstaande toren.

Het huidige kerkgebouw kwam tot stand in 1527, nadat de Dollard-vloed van 1509 de oudere kerk zwaar had beschadigd. Bij de bouw werd gebruik gemaakt van materiaal van de afgebroken kerk van het nabijgelegen Ulsda.

Schip en koor van de kerk werden gebouwd met forse steunberen, die mogelijk aan het einde van de achttiende eeuw aan de zuidzijde van de kerk weer verdwenen. In deze periode werd aan de oostzijde van de kerk een nieuwe ingang met een poortomlijsting gemaakt.

In 1890 werd aan de westzijde van de kerk een consistoriekamer gebouwd. In 1929 werd de kerk gerestaureerd en verdween de pleisterlaag rond de kerk.

Binnenin de kerk bevinden zich, zowel in het schip als in het koorgedeelte, verschillende kruisribgewelven. Tot de inventaris behoren een preekstoel met achterschot en klankbord uit 1660 die werd gemaakt door meester Christopher.

Het orgel van de kerk werd gebouwd in 1797 door H.H. Freytag en F.C. Schnitger jr. Verspreid in de kerk bevinden zich verschillende grafzerken uit de zeventiende eeuw.

De vrijstaande toren bevindt zich op enige afstand van de kerk aan de noordzijde. Deze bestaat uit een vierkante onderbouw uit 1720 en wordt afgesloten met een balustrade. De toren is uitgebreid met een achtkante lantaarn met naaldspits uit 1909. Hierin hangt een klok die in 1697 werd gegoten door Johan en Manees Fremy.

De nabijgelegen pastorie (Hoofdweg 223) werd gebouwd in 1913.

Bron:
Monumenten in Nederland, Groningen (1998). Waanders Uitgevers, Zwolle;
Rijksdienst voor de Monumentenzorg, Zeist.

Naar historische kerken in Groningen
Adorp t/m Lettelbert - Loppersum t/m Siddeburen - Slochteren t/m Zuurdijk

(c) 2004-2006 Stichting Vom Himmel hoch