Adres: Middelberterweg 13, Middelbert (gemeente Groningen), Groningen
Dorp
Het dorp Middelbert is in de vroege Middeleeuwen ontstaan toen het moerassige veengebied rond het riviertje de Hunze werd ontgonnen. De plaats wordt voor het eerst in de tiende of elfde eeuw genoemd. Het dorpje maakt momenteel deel uit van omvangrijke stadsuitbreidingsplannen van de stad Groningen.
Kerk
De aanblik van de kerk wordt voornamelijk bepaald door de westgevel uit 1731, maar de kerk zelf werd in de eerste helft van de dertiende eeuw gebouwd in romano-gotische stijl. Het is een eenbeukig gebouw met een halfronde koorsluiting. Oorspronkelijk was de kerk gewijd aan Sint Maarten.
Het oostelijke schiptravee is het oudst en bevat delen uit de dertiende eeuw. Bij de restauratie in 1975-’77 heeft men ontdekt dat op de overgang tussen schip en koor vroeger zijaltaren hebben gestaan. In 1683 kreeg de kerk een dakruiter en in 1731 werd de westgevel opnieuw opgetrokken. De gevelsteen dateert vermoedelijk ook uit deze tijd. Hierop staat onder meer in het Grieks een tekst uit 1 Cor. 15.
Het huidige driezijdige koor kwam tot stand in 1767. Kort hierop kreeg het schip dezelfde spitsboogvensters als het koor. In 1905 is de kerk ingrijpend gerestaureerd, waarbij een pleisterlaag werd aangebracht die in de jaren ’70 van de vorige eeuw, met uitzondering van de westgevel, weer verwijderd werd.
Binnenkant
Binnenin de kerk bevindt zich een balkenplafond uit de achttiende eeuw, die de oorspronkelijke romano-gotische koepelgewelven verving. Uit dezelfde tijd stammen de preekstoel (1743), het doophek, enkele kerkbanken en een aantal herenbanken. Op de achterzijde van het opzetstuk van de kerkvoogden- en notabelenbank staat: “Doet dit tot mijne gedachtenis”.
Uniek zijn de kepervormige kaarsnisjes met wijdingskruisen die in de muren zijn uitgespaard. Er liggen grafstenen in de kerk die dateren vanaf 1601. Het orgel met zijn mahoniekleurig front werd in 1822 gebouwd door J.W. Timpe.
Bron:
Monumenten in Nederland, Groningen (1998). Waanders Uitgevers, Zwolle;
Rijksdienst voor de Monumentenzorg, Zeist.
Kerken in Groningen (1995), Ada van Deijk. Walburg Pers, Zutphen.
Website
www.groningerkerken.nl
Meer informatie over de kerk
members.home.nl/rhschipper/kerken/middelbert.htm
Meer informatie over het orgel
www.orgelsite.nl/middelbert.htm
(c) 2004 Stichting Vom Himmel hoch
|
