|
|
|
|
Februari 2007
Verstuurd: dinsdag 13 februari, 12.11 uur
Vanmorgen heb ik op mijn dagelijkse rondje met Timo de bruine kiekendief opnieuw gezien. Eigenlijk is dit een zomergast, maar een enkeling blijft in Nederland in de winterperiode. Vier roofvogels komen dus regelmatig voor in het kweldergebied bij Moddergat: naast de torenvalk en de buizerd -die je bijna overal ziet- zijn dat de kiekendief en de slechtvalk (die ik gisteren nog zag).
In de drie weken dat ik hier woon heb ik vijf keer een losse darm gevonden, tussen de andere resten van vogeltjes die door de slechtvalk zijn 'geslagen'. Gisteren liet Timo zien waarom de valk deze met chirurgische precisie verwijdert: hij nam een darm enthousiast in zijn mond, kauwde wat en wist vervolgens niet hoe snel hij het weer uit zijn mond moest krijgen.
In de boekwinkel in Leeuwarden heb ik gisteren het boek over de Wadden gekocht van Theunis Piersma. Het is uitgegeven door de Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging (KNNV), een non-profitorganisatie. De lezer krijgt veel waar voor de 15 euro die het boek kost. Piersma is ongelofelijk enthousiast en is erg goed om het ingewikkelde leven in de Waddenzee inzichtelijk te maken.
Er staan cartoons in het boek van Gerrie Hondius.
Lees de eerste bladzijden van het boek mee.
Verstuurd: maandag 12 februari, 18.23 uur
De mooiste kerken van Friesland liggen naar mijn mening tussen Moddergat en Leeuwarden. Je kunt deze route op oneindig veel manieren rijden, fietsen of wandelen en onderweg wemelt het van de oude nederzettingen met kerken op de terpen.
Een bijzondere kerk vind in die van Wijns aan de Dokkumer Ee. Toen Anshin vroeger in Leeuwarden woonde heb ik er vaak een wandeling naar toe gemaakt, om dan met de pont over te steken en langs de andere kant van het water terug te lopen. Een van de beste wandeltochten die ik iemand kan aanbevelen!
Aanstaande zondag speelt de Friese troubadour Doede Veeman in deze kerk. Ik heb begrepen dat het concert om 15.00 uur begint.
Ik kon het niet laten om nog een paar foto's van de kerk te maken, toen ik vandaag met Anshin naar Leeuwarden reed. Verschillende uren van de dag geven toch een eigen sfeer aan de kerk. Net als de verschillende typen weer en de verschillende seizoenen.
De pont van Wijns.
Zondag speelt Doede Veeman in de kerk van Wijns.
Verstuurd: maandag 12 februari, 11.27 uur
In heb een artikel gevonden van de site van de Universiteit Groningen over een boek van schrijver Koos van Zomeren over zijn ontmoetingen met kanoetenonderzoeker Theunis Piersma (zie het dagboek van afgelopen vrijdag). Uit het artikel:
We zien hoe Piersma steeds meer begrijpt van de kanoet en daardoor op steeds nieuwe vragen komt. Niet dat er een echt lopend verhaal in het boekje zit, daarvoor zijn de stukjes te divers. De ontwikkeling in het denken van Piersma wordt zichtbaar doordat dezelfde vragen steeds weer terugkomen. Waarom waagt zo’n klein vogeltje ieder jaar een trek van vele duizenden kilometers? Hoe overleeft het diertje drie dagen non-stop vliegen van Nederland naar Mauritanië?
Gaandeweg komt ook het besef dat er iets mis is met de Waddenzee. Eidereenden gaan massaal dood, de aantallen kanoeten gaan omlaag. Tijdens het verblijf op Griend met Van Zomeren (1992) realiseert Piersma zich dat er iets niet klopt. Er zijn bijna geen kanoeten, er zouden er vele duizenden moeten zijn. Tien jaar later kijken ze er samen op terug.
“Ik zal (zei Van Zomeren) dat beteuterde gezicht van je nooit vergeten.” “Het was verschrikkelijk”, zei Theunis. “Het was toen al een paar jaar gaande, maar ik wou het nooit zien, Koos. Maar op dat moment: geen kanoet te bekennen.”
Verstuurd: zaterdag 9 februari, 7.21 uur
Deze rubriek wordt een paar dagen niet ververst, omdat ik het weekend weg ben 'naar het zuiden'.
Verstuurd: vrijdag 8 februari, 20.17 uur
Ik heb net op internet naar een oude uitzending van Omrop Fryslan gekeken over Theunis Piersma, hoogleraar dierecologie en kanoetenspecialist (via www.noorderlicht.nl).
Foto: Rijks Universiteit Groningen
Hij voorspelt dat er over acht jaar geen kanoetstrandlopers meer voorkomen in de Waddenzee. Dat ligt volgens hem aan de hoeveelheid kokkels en 'nonnetjes' (een soort schelpdieren) in het wad, die gestaag afneemt als gevolg van de mechanische schelpdierenvisserij.
Nonnetjes. Foto: www.nioz.nl
In een interview op de website www.timetoturn.nl ("authentical christian lifestile") kwam ik de volgende uitspraken tegen in een gesprek met Piersma:
Als zo duidelijk is dat economische activiteiten in de Waddenzee schade aanrichten, waarom is er dan geen massaal verzet van de natuurbeschermingsorganisaties?
“De treurige conclusie is dat de natuurbeschermingsorganisaties het de afgelopen vijftien jaar verrekte slecht hebben gedaan. De bezieling ontbreekt. Ze zijn zo gepolitiseerd, ze hebben vaak geen idee wat er echt speelt. Ze voeren liever belangrijke gesprekken in Den Haag. In die gesprek ken geven ze langzaam maar zeker de natuur weg. We hebben bij Stichting Natuur en Milieu aangeklopt. Die zegt: je moet bij de Waddenvereniging zijn. Maar de Waddenvereniging doet niets. Ze komen te weinig in het veld. Ik kan beter met vissers over de Waddenzee praten dan met natuurbeschermers. Die vissers weten tenminste wat er speelt, dat hun activiteiten ook schade aanrichten. Maar ja, het is wel hun brood, dus gaan ze ermee door.”
U voert een eenzame strijd?
“Ik ga door met mijn wetenschappelijke werk, ik blijf publiceren. Ik hoef als fundamenteel onderzoeker de gemeten waarheid niet omfloerst te brengen. Ik hoef geen rekening te houden met andere stakeholders. Dat is juist het voorrecht van de ivoren toren. Als men dat wereldvreemd vindt, dan is dat míjn tragiek. Dat is niet het ergste. Nederland raakt een ecologisch waardevol gebied kwijt en het kan de mensen geen moer schelen. Dat is pas tragisch.”
Verstuurd: vrijdag 8 februari, 9.17 uur
Vanmorgen is Timo al vroeg met zijn poten in het prikkeldraad verstrikt geraakt, zodat we snel terug waren van onze wandeling. Hij was ook zo opgewonden vanochtend. De afgelopen nacht heeft het gestormd en ook nu nog waait het hard. In combinatie met de open ruimte langs de Waddenzee maakt dat hem een beetje 'gek in de kop'. En voor ik het wist zat hij met zijn poten vast.
Timo probeerde zijn poot terug te trekken, waardoor hij begon te janken. (Ik heb hem eigenlijk nog nooit horen janken van de pijn. Zelfs niet als ik hem wel eens een flinke tik geef lijkt hij hier nauwelijks van onder de indruk te zijn). Gelukkig liet hij zich kalmeren door een snauwerig "rustig!", zodat ik het prikkeldraad los kon trekken.
Nu zijn we weer terug, maar Timo schijnt nergens last van te hebben. We zien geen wond aan zijn poot. Hij is een beetje ontdaan, omdat hij zijn dagelijkse lichaamsbeweging niet heeft gehad. Net als ik eigenlijk. Misschien ga ik straks nog wel stiekem alleen.
Hier wordt Timo ook zo opgewonden van: overvliegende ganzen. Het geluid ervan inspireert hem om hard te gaan blaffen en rondjes te rennen.
Verstuurd: donderdag 8 februari, 15.57 uur
In de weekendbijlage van de Leeuwarder Courant heeft een artikel gestaan over de gaswinning bij Moddergat. Visser Louw Vanger (77) uit Moddergat wordt hierin aan het woord gelaten. Ook hij lijkt niet zo in de zeespiegelstijging te geloven, zo blijkt uit het artikel. Volgens Folkert Elzinga, voorzitter van het dorpsbelang Paesens-Moddergat, maakt niemand zich in Moddergat druk over de gevolgen van de gasboring, behalve "natuermannen út Hollân".
Lees het artikel uit de Leeuwarder Courant
Verstuurd: donderdag 8 februari, 13.23 uur
Ondanks dat het nu mistig is zijn er voorspellingen van zware sneeuwval. Voor Nederland is opnieuw een weeralarm afgekondigd. Anshin heeft haar cursus voor vanavond in Leeuwarden afgezegd. We wachten thuis de buien af.
Bekijk de foto's van gisteren en vandaag.
Verstuurd: woensdag 7 februari, 11.46 uur
Vannacht heeft het gesneeuwd in Moddergat.
Vanochtend heb ik de slechtvalk weer gezien. Ik heb hem voor het eerst een mislukte aanval zien doen naar een vogeltje. Hij struint een paar meters boven het veld, een beetje onbeholpen, als een slenterende schooljongen. Om dan ineens, zoals een goede voetballer, een versnelling uit te voeren en te scoren.
Timo is voortdurend op zoek naar lekkere hapjes onderweg. In Zwolle vond hij vrijwel dagelijks boterhamzakjes met inhoud langs de weg. In Moddergat vangt hij andere prooien. Vanmorgen zag ik hem een enthousiaste hap doen naar de sterk vergane zeekoet. Toen ik even later een foto aan het maken was hoorde ik Timo kauwen. Ik dacht dat het op een stuk ijs of sneeuw was, die al de hele ochtend zijn belangstelling had. Toen ik keek zag ik dat er een vogelpoot uit zijn bek stak.
Verstuurd: dinsdag 6 februari, 12.27 uur
Bekijk de foto's van de afgelopen dagen.
Vandaag hagelt het in Moddergat.
Verstuurd: maandag 5 februari, 20.23 uur
Er was vandaag een item in het NOS-Journaal over de gaswinning in de Waddenzee door de NAM in Moddergat. De NAM-directeur beloofde geen gevolgen voor de omgeving. In Groningen zijn echter regelmatig kleine aardbevingen geconstateerd als gevolg van de gaswinning, zo lees ik vaak in de krant, dus ik hoop er maar het beste van. Hier het bericht dat ik vorige week nog las:
AARDBEVING BIJ ZEERIJP
26 januari 2007 - In de nacht van 25 op 26 januari 2007 om 01:20 Nederlandse tijd heeft er tussen Westeremden en Zeerijp een aardbeving plaatsgevonden. De sterkte van de beving was 2,3 op de schaal van Richter.
Deze aardbeving vond plaats in het centrale gedeelte van het Groningen gasveld. In dit gebied zijn de afgelopen jaren vaker aardbevingen opgetreden, met als grootste de aardbeving van 8 augustus 2006 met een sterkte van 3,5.
Bij het KNMI zijn enkele meldingen binnengekomen van mensen die de aardbeving gevoeld hebben. (Bron: www.knmi.nl)
Klik hier voor het bericht van het NOS-journaal.
Verstuurd: maandag 5 februari, 11.41 uur
Gisteren heb ik voor het eerst gezien dat het in Moddergat ook best 'druk' kan zijn met dagjesmensen. Als ik tegen de dorpsbewoners zeg dat ik hier kom omdat het zo rustig is, krijg ik als antwoord dat het hier al lang niet meer zo is als vroeger. "En wat is Dokkum toch veranderd de laatste jaren", zeggen ze er dan bij.
Ik denk dat men geen idee heeft hoe hectisch het leven in Zwolle is geworden, laat staan in de Randstad.
Volgens een publicatie van het Sociaal en Cultureel Planbureau staan dertigduizend stedelingen in de rij om een huisje op het platteland te (laten) bouwen. Het bureau vermeldt tevens dat deze mensen het plattelandsleven eigenlijk niet zien zitten, maar dat men juist uit is op grote bouwkavels die in het plattelandsgebied nog beschikbaar zijn.
En omdat steeds meer mensen in het buitengebied gaan wonen heeft dit een aanzuigende werking op anderen, mede vanwege het voorzieningenniveau dat omhoog gaat. Onder het mom van 'rust' en 'ruimte-zoeken' wordt op dit moment binnen enkele jaren het hele Nederlandse landschap de nek omgedraaid.
Helaas krijgt de overbevolking dan vaak de schuld, wat ook nog wel eens in verband wordt gebracht met de komst van buitenlanders. En dat terwijl er de afgelopen jaren maar een paar procentjes aan mensen zijn bijgekomen (ik leerde op de lagere school 25 jaar geleden dat er 14 miljoen Nederlanders waren, nu zijn dat er 16 miljoen).
Wat we verzwijgen is dat onze consumptie van alle goederen (inclusief ons beslag op woonruimte) vele malen over de kop zijn gegaan.
Onze milieuproblemen hebben vooral met 'vermaak' te maken en komen niet door onze behoefte aan noodzakelijk wonen, eten, onderwijs en medische voorzieningen.
Gelukkig is het zo dat we niet hoeven te kniezen om het milieu te sparen. Want de mooiste dingen in het leven -ademen, rondkijken, fietsen, dansen, muziekmaken en boeken lezen- kosten bijna helemaal niets!
Daarom hoop ik dat er veel mensen naar Moddergat zullen komen, maar dat we tegelijkertijd de natuur, de ruimte en de stilte toch nog mogen bewaren.
Vanochtend heb ik opnieuw de slechtvalk gezien. Ook zag ik dat een torenvalk vandaag een buizerd wegjaagde. Gisteravond heb ik gelezen dat iemand eens had gezien dat een torenvalk was 'geslagen' en opgegeten door een slechtvalk. Ze laten zich dus niet altijd op de kop zitten door hun kleinere neefje.
Verstuurd: zondag 4 februari, 12.29 uur
Nog even mijn vogelwaarnemingen van de afgelopen twee dagen bijwerken. Tijdens de wandeltocht van gisteren heb ik opnieuw de slechtvalk gezien in het kweldergebied en ook een kluut. Er zaten opnieuw duizenden kieviten en brandganzen in de Bantpolder, net als twee wintertalingen.
Een vogelsoort waar ik me niet van kan herinneren dat ik die eerder heb gezien is is de kanoetstrandloper. Hij was tot voor kort vrij algemeen in het zeegebied, maar hij is me eerlijk gezegd nooit zo opgevallen. Ik merk dat je anders naar vogels gaat kijken als ze bij je dagelijkse leefomgeving horen. Dan vallen je ineens veel meer dingen op.
Foto: www.ivnvechtplassen.org (met geluidsfragment)
Vanochtend heb ik de slechtvalk opnieuw gezien bij de dijk. Hij werd achterna gezeten door een veel kleinere torenvalk, die luid schreeuwend schijnaanvallen uitvoerde. Alsof een Dafje een vrachtwagen van de weg probeert te duwen!
Het lijkt erop dat verschillende weidevogels verschillende favoriete verblijfplaatsen hebben. Kieviten zitten het meest in de Bantpolder, terwijl scholeksters vaak bij honderden aan het eind van de pier zitten. Wulpen zitten vaak te rusten aan de rand van het kweldergebied. De vogels kijken dan allemaal met hun kop dezelfde kant op, de kant waar de wind vandaan komt.
Vanmorgen op de pier heb ik tot slot nog een steenloper gezien en een groep van 50 tureluurs, de grootste tot dusver.
Verstuurd: zondag 4 februari, 11.18 uur
Deze ochtend ben ik voor de derde keer naar de kerk geweest in Peasens-Moddergat. Alle keren was er een andere dominee, ditmaal een vrouwelijke. De preek ging over de ontmoeting van Jezus met de 'goede Farizeeër' Nicodemus in Johannes 3. Jezus: "Tenzij iemand wederom geboren wordt, kan hij het Koninkrijk Gods niet zien". Nicodemus: "Hoe kan een mens geboren worden als hij oud is?" Het antwoord van Jezus: "Tenzij iemand geboren wordt uit water en Geest kan hij het Koninkrijk Gods niet ingaan. Wat uit het vlees geboren is is vlees, en wat uit den Geest geboren is, is geest"."
Na afloop van de dienst stapte de dominee van de kansel en werd gezamenlijk het Wilhelmus gezongen, omdat de koningin de afgelopen week jarig was.
Kerk in de sneeuw. Foto van vorige week.
Verstuurd: zaterdag 3 februari, 9.17 uur
Toen Anshin, haar moeder en ik gisteren uit eten zijn geweest in het restaurant bij de boot naar Schiermonnikoog, heeft Timo een volle zak met voer ontdekt en grootdeels opgegeten. Hij leek ineens wel vergevorderd zwanger te zijn toen we terugkwamen. We hebben hem sindsdien vijf keer uitgelaten en langszaamaan wordt hij weer wat dunner.
Ik heb Timo net uitgelaten op de pier en ga vandaag een wandeling maken. Anshin is al boterhammen aan het smeren. De zon schijnt en zoals mijn vader dan vroeger al zei: "Het is mooi weer, ga maar buiten spelen!"
Verstuurd: vrijdag 2 februari, 18.36 uur
Oeps, ik heb me vergist. Mannen die verkondigen dat er niets aan de hand is rond het klimaat op aarde blijken nog te bestaan. Leon de Winter ("Klimaatdiscussie? Verhulde linkse maatschappijkritiek") in Elsevier: "Het milieudenken van vandaag is een geloof met dogma’s en taboe’s. Critici en cynici worden belasterd en veroordeeld. Onder de oppervlakte van het milieudenken woekeren oude romantische en anti-industriële sentimenten, en afkeer van vooruitgang.
De aarde is al 10.000 jaar lang aan het opwarmen, zoals de aarde dat honderden keren eerder heeft gedaan tussen ijstijden in. De volgende ijstijd zal over 10.000 jaar aanbreken, en dat is pas echt rampzalig voor het menselijke bestaan, aangezien een groot deel van de aarde onbewoonbaar zal worden.
Hopelijk hebben we tegen die tijd elders aardige planeetjes gevonden, en als dat zo is zullen onze nakomelingen meewarig lachen om onze zeer beperkte verstandjes."
Lees het hele artikel.
Een heel ander verhaal las ik net van een vogelonderzoeker uit Wageningen, die concludeert dat er mondiaal sprake is van een grote achteruitgang van de watervogels. In China is bijvoorbeeld in 5 jaar tijd 62 procent van alle soorten in aantal achteruit gegaan. In West-Europa gaat het vooral slechter met soorten die zowel in het poolgebied als in West-Europa leven, zoals de tafeleend, de kanoet en de steenloper. Deze laatste soort heb ik vandaag met drie exemplaren voor het eerst gezien op de pier in Moddergat.
Verstuurd: vrijdag 2 februari, 10.03 uur
De mate en snelheid van klimaatverandering is tot nog toe eerder onderschat, dan overschat. Hiermee opent de Volkskrant vandaag het bericht naar aanleiding van een publicatie in Science van een internationale groep klimatologen.
Twee jaar geleden werd je op de meeste verjaardagsfeestjes nog uitgelachen als je iets dergelijks opperde, maar inmiddels lijkt niemand de problemen meer helemaal te baggetaliseren. Toen wij naar Moddergat verhuisden is ons vaak gevraagd hoe we dachten over de gevolgen van de klimaatverandering, zo vlak aan zee. Moddergat ligt echter boven de zeespiegel, een groot deel van Nederland eronder. Toch zal er hier op relatief korte termijn veel veranderen. De Waddenzee is een getijdengebied dat gedeeltelijk droog valt bij laag water. En ook de ganzen die hier overwinteren komen veelal van boven de poolcirkel, waar ze hun jongen grootbrengen. Als ik het wel begrijp is de Noordpool over veertig jaar gesmolten.
Bill Clinton en Al Gore hebben recentelijk ook aandacht gevraagd voor de klimaatverandering. Zij zoeken een oplossing in het investeren in schone technologie. Clinton illustreerde dit tijdens zijn toespraaak in ons land door lacherig te vertellen dat hij om spaarlampen had gevraagd voor zijn hele huis. Er waren niet genoeg lampen bij de winkel om de hoek, zodat hij het hogerop had gezocht, maar ook daar: tevergeefs. Zijn oplossing was duidelijk: meer in spaarlampen investeren.
Toch denk ik zelf dat we voorbij gaan aan de oorzaken van de problemen, die bij onszelf liggen. Ook bij Bill Clinton. We zouden wel eens stil mogen staan bij de ravage die we hebben aangericht.
Nieuws dichter bij huis: gisteren hebben Melvin en Ferri, twee vrienden van mij uit Zwolle, een aantal mooie loodgietersklusjes opgeknapt. Ze hebben een kachelpijp gemonteerd, een boiler en de gasoven. We hebben vanaf nu dus warm water en kunnen koken op het fornuis in plaats van het eenpits electrische toestelletje. Ik stop, want mijn schoonmoeder komt zo op bezoek.
Melvin en Ferri
Verstuurd: donderdag 1 februari, 7.43 uur
Een van de grootste gebeurtenissen uit de geschiedenis van dit gebied is de scheepsramp van 1883. Op 6 maart van dat jaar gingen zeventien schepen ten onder en verloren 83 mannen hun leven.
De enige die de ramp overleefde was de 31-jarige Gerben Basteleur. Zijn persoonlijke relaas werd in 1899 opgetekend. ‘Ik weet thans zelf niet, hoe ’t mogelijk geweest is, dat we ’t verdragen hebben. Ik denk dat de gewoonte ons met het gevaar vertrouwd heeft gemaakt. Wij spraken weinig. Wanneer zouden wij in de diepte verdwijnen? Stil wachtten wij onze beurt af’.
Gerben Basteleur wordt aan land gedragen. Foto: www.fiskersskip-moddergat.nl
Lees meer via www.waddenzee.nl
|
|
|
|
|
|
 
|
