Augustus 2008

Verstuurd: vrijdag 29 augustus, 15.31 uur

Ik heb voor dertig eurocent bij de Kringloopwinkel een boekje gekocht met de titel De grote godsdiensten der Wereld ("100 illustraties in kleur", een "luxe pocketuitgave", oorspronkelijk gedrukt in 1958, herdrukt in 1967). Elke avond lees ik er een stukje in en ik doe er al heel lang mee.

Toen ik vanmorgen bovenstaande plaatje zag op een Hyves-pagina over het Hindoeïsme, waarop Jezus en Krishna worden afgebeeld, moest ik denken aan wat ik in dit boekje zopas over deze religie had gelezen:

"Het hindoeïsme is steeds in staat gebleken nieuwe ideeën op te nemen en deze aan te passen aan de Indische toestanden. Toen Boeddha in de 6e eeuw v. Chr. optrad tegen het hindoeïsme, namen de brahmanen hun aanvaller eenvoudig onder hun goden op en pasten zij enige van zijn leerstellingen in hun systeem in. Het boeddhisme verdween daardoor feitelijk uit India. En het ging al bijna net zo toen door de koloniale activiteiten de missie zich ontplooide: de goeroes begonnen de bergrede te leren en vele van hen beschouwden Christus als de tiende vleeswording van de god Visjnoe. Zelfs toen fanatieke mohammedanen vanaf de 11e eeuw India aan zich onderwierpen, bleken de hindoes bereid de islam als nieuwe sekte op te nemen. Ook de profeet Mohammed staat op de lange lijst met namen der heilige mannen die door de hindoes vereerd worden. En de kern der boodschap van het hindoeïsme blijft dezelfde als reeds de Oepanisiads verkondigden: 'Gij (Brahman) zijt vrouw. Gij zijt man. Gij zijt de donkerblauwe bij en de groene (papegaai) met de rode ogen. Gij hebt de bliksem tot kind. Gij zijt de seizoenen en Gij zijt de zeeën. Gij zijt alles doordringend alomtegenwoordig. Alles wat is, is uit U geboren.'"

Verstuurd: woensdag 27 augustus, 10.59 uur

Vandaag in het jaar 479 v. Chr. overleed Confucius, een van de bekendste filosofen uit het oude China. Tijdgenoten van hem waren Lao Tse, de andere beroemde Chinese wijsgeer, en Gautama de Boeddha in India. Alledrie staan ze op bovenstaande plaatje waarop Confucius aan Lao Tse het kind Gautama de Boeddha laat zien.

In de filosofie van Confucius speelt de Gulden Regel een belangrijke rol. Deze is in het Nederlands het bekendst als: wat gij niet wilt dat u geschiedt doe dat ook een ander niet. Bijzonder is dat deze regel op veel plaatsen in de menselijke geschiedenis opduikt, vaak zonder direkt verband ertussen:

"Tzu Kung vroeg:
"Is er een woord, waarmee gedurende een leven lang in overeenstemmiung kan worden geleefd?"
Cunfucius zei:
"Het is vergeving. Wat u voor uzelf niet wenst, wens dat een ander niet". (De Gesprekken van Confucius, 15:13)

"Wat gij haat, doe dat een ander niet aan." (rabbi Hillel de Oudere, eerste eeuw v. Chr.)

"Alle [dingen] dan, die gij wilt, dat u de mensen zouden doen, doet gij hun ook alzo; want dat is de wet en de profeten." (Evangelie naar Mattheus (7: 12), statenvertaling)

“Niemand van jullie is een gelovige tenzij hij zijn naaste toewenst wat hij zichzelf toewenst.” (Mohammed)

“Dit is de hoogste plicht: doe niet aan anderen wat jezelf pijn zou doen en wens hen toe wat jezelf verlangt.” (Mahabharata V 1517, Hindoeïsme)

"Kwets anderen niet met wat jou kwetst" (Boeddha).

“Voor allen die goed zijn (voor mij) ben ik goed; en voor diegenen die niet goed zijn (voor mij) ben ik ook goed; zodoende zullen allen ertoe komen goed te zijn." (Tau Te Tjing 49,2, Taoïsme)

“Leg op geen enkele ziel een last waarvan u niet zou willen dat zij u zou worden opgelegd, en wens niemand de dingen toe die gij niet voor uzelf zou wensen. Dit is mijn beste raad voor u om na te volgen.” (Baha'u'llah, Baha'i)

“Behandel uw vrienden zoals u door hen behandeld wilt worden.” (Aristoteles)

Klik hier voor meer informatie over de Gulden Regel.

Klik hier voor De Gesprekken van Confucius (Lunyu ), 499 klassiek geworden uitspraken.

Vorige week is de Ierse folkzanger Ronnie Drew overleden. Hij was vooral bekend als de zanger van de Dubliners (met een stem als steenkool, zoals ze in Ierland complimenteus zeggen). Hij werd in februari geëerd met een lied van de bekendste muzikanten uit Ierland, waaronder U2, Sinéad O 'Connor, The Dubliners en Shane Macgowan, de zanger van de Pogues. Toen ik bovenstaand filmpje zag bedacht ik me dat er geen land ter wereld is waar de folkmuziek zo leeft als in Ierland. De opnames zijn gemaakt voor de Ierse omroep RTÉ. Klik hier om de hele uitzending te bekijken.

Ik las net een bericht: "Manisch depressieve stoornis onnodig laat opgemerkt". Probleem volgens het onderzoek is dat sommige pattiënten als depressief worden gekwalificeerd, terwijl ze eigenlijk manisch-depressief zijn.

Ik vraag me af in hoeverre depresssies en een 'bipolaire stoornis' eigenlijk wel iets anders zijn dan respectievelijk "je heel vaak heel rot voelen" en "aan ernstige stemmingswisselingen leiden". Met andere woorden: wanneer voelt iemand zich "gewoon heel, heel rot" en wanneer is iemand "echt depressief"? Het lijkt me sterk dat er een 'echte scheidslijn' tussen ligt. In de psychologiepraktijk zal deze diagnose ook vastgesteld worden met vragenlijsten en observaties: ja, die voelt zich zo lang zo rot, die komt tot niets meer, die noemen we 'depressief'.

Ik heb net even opgezocht hoe een bipolaire stoornis gedefinieerd wordt (door het Trimbos Instituut):

"Mensen met een manisch-depressieve stoornis zijn van tijd tot tijd extreem uitgelaten of neerslachtig; zij hebben last van sterk wisselende stemmingen. Andere mensen zijn ook wel eens somber gestemd of juist vrolijk, maar hun stemming kent geen grote schommelingen. Normaal gesproken is er een duidelijke aanleiding waardoor iemand vrolijk of neerslachtig is. Bij mensen met een manisch-depressieve stoornis is geen sprake van een normale reactie op prettige of nare omstandigheden; hun stemming leidt als het ware een eigen leven.
Een periode waarin iemand extreem uitgelaten of opgewonden is heet manie; een periode waarin iemand zeer somber is, depressie. Tussen 2 periodes is de stemming vaak normaal.
Er zijn verschillende benamingen voor de aandoening. De term bipolaire stoornis geeft aan dat de stemming naar twee kanten kan uitschieten. In deze tekst spreken we van een manisch-depressieve stoornis, omdat deze term in de dagelijkse praktijk het meeste wordt gebruikt."

Uit eerdere berichten heb ik begrepen dat er ook manisch-depressieven zijn die vrijwel alleen aan depressies leiden, dat kan dus ook. Na een uitgebreide lijst van kenmerken van depressieve ("minder zin in sex") en manische periodes ("extreem vrolijk zijn") komt het Trimbos instituut hier ook mee:

"De een heeft meer last van depressies, de ander van manieën. De variatie in klachten is groot. Per persoon is meestal wel een vast, duidelijk herkenbaar patroon te ontdekken, maar dat blijkt pas na verloop van tijd. Bij sommige mensen doen depressieve en manische klachten zich tegelijkertijd voor. Dit wordt een gemengde periode genoemd. De betrokkene is bijvoorbeeld opgewonden en prikkelbaar, maar ook somber."

Ik vind het eigenlijk wel een beetje raar dat we met onze vragenlijsten zo duidelijk mensen in weten te delen: die is normaal, die is depressief en die is manisch-depressief. En dan komt er een onderzoek dat zegt: pas op dat je manisch-depressieven niet als depressief diagnostiseert. Het probleem blijkt hem bij verder lezen vooral te zitten in het verkeerd reageren op medicijnen, wat -om het nog lastiger te maken- ook al met gewone antidepressiva het geval is: je weet van tevoren nooit goed hoe iemand er op reageert. Daarom zijn er ook zoveel van die medicijnen tegen 'je rot voelen', sorry, depressies.

Maar zo lang ze mij nog geen plekje in de hersenen laten zien waar de 'depressie-knop' en de 'knop voor bipolaire stoornissen' zit, houd ik mijn twijfels.

Verstuurd: vrijdag 22 augustus, 9.36 uur

Vorige week schreef ik over mijn theorie dat een groot deel van het lezerspubliek in Nederland graag wil horen dat verhalen over milieuproblemen niet kloppen. Ik probeer het bewijs nog maar eens te leveren naar aanleiding van een artikel dat gisteren in de Telegraaf stond. Klik hier om het te lezen.

Enkele fragmenten onder de kop "Duyvendak liegt!', over het verschenen boek van het opgestapte Tweede Kamerlid van GroenLinks:

Telegraaf laat "klimaatrealist" aan het woord. Duyvendak liegt! Zegt een “klimaat realist”
Milieuridder Wijnand Duyvendak stapelt fout op fout in zijn gisteren verschenen boek 'Klimaatactivist in de politiek'. Het boek, dat het einde inluidde van het Kamerlidmaatschap van de GroenLinkser, staat vol alarmistische passages over de vermeende - door mensen veroorzaakte - opwarming van de aarde. Klimaatrealist Hans Labohm prikt er doorheen. "Wijnand is een Messias die de aarde wil redden, maar zijn wereldbedreigende probleem bestaat niet."

"Zijn boek leest lekker", zegt Labohm. "Maar Duyvendak doet de waarheid geregeld geweld aan." Labohm is Nederlands' bekendste gezicht uit de groeiende groep wetenschappers die niet gelooft dat de mens zorgt voor een opwarming van de aarde. De oud-diplomaat verwerpt "de paniekzaaierij en tendentieuze verdraaiingen door het VN-klimaatpanel IPCC"."

Je kunt hier niets meer tegenin brengen. Als de voedingsbodem van je argumenten is dat milieuproblemen niet bestaan zullen ze ook niet bestaan. Daar helpt geen redeneren meer tegen.

Een kind kan begrijpen dat we milieuproblemen hebben, daar hoef je geen Einstein voor te zijn. Een vriend van me had als kind in de jaren zeventig eens gehoord dat de fabrieksschoorstenen bij hem in de buurt hoger gebouwd moesten worden, omdat de mensen er last van hadden. Hij vroeg: "Maar dan hebben de andere mensen er toch last van?"

Mijn grootste argument tegen het Telegraaf-artikel is dat nota bene de Verenigde Naties, die met 200 wereldwijde experts aan een rapport hebben gewerkt, als "extremisten" worden neergezet. En een meneer "weet ik wie" (een "oud-diplomaat"(?)) wordt "milieu-realist" genoemd?

Ik zoek nog altijd het argument voor de "tendentieuze verdraaiingen door het VN-klimaatpanel IPCC". Waarom zouden die honderden wetenschappers dat doen? Zijn ze dan allemaal lid van een geheimzinnige sekte of zo? Zijn ze gehypnotiseerd of betoverd door Harry Potter? Er moet hier wel minstens een complot op wereldschaal aan de hand zijn, en alle landen zijn hierbij betrokken. Waarom heeft de Telegraaf hier geen aandacht voor? ("De Verenigde Naties, de grootste organisatie op aarde, schrijven tendensieuze rapporten. What's the secret? Lees het in de krant van wakker Nederland").

Maar blijkbaar hoeft die vraag wat de Telegraaf betreft niet gesteld te worden.

Verstuurd: woensdag 20 augustus, 22.58 uur

Miniatuurboek uit de beweging van de Moderne Devotie. Hier: Christus als Salvator mundi (redder van de wereld). Pagina aan het begin van de Getijden van de eeuwige wijsheid door Geert Grote. Klik hier voor meer informatie.

Vandaag in het jaar 1384 overleed "boeteprediker" Geert Grote op 44-jarige leeftijd tijdens een pestplaag in zijn geboortestad Deventer. Hij was de zoon van de burgemeester, had glansrijk aan de Sorbonne-universiteit gestudeerd in de vakken geneeskunde, theologie en kerkelijk recht en was "kannunik" bij de Dom van Aken en Utrecht, belangrijke functies in die tijd. Ondanks zijn kerkelijke carrière had het grote indruk op hem gemaakt toen iemand hem aansprak op zijn uiterlijke levenswandel, waarna hij zich bekeerde. Hij verbrandde zijn "occulte boeken" op de Brink in Deventer en gaf zijn bezittingen weg om een eenvoudig leven te leiden. Hier is de "Broederschap van het Gemeene Leven" (gemeen=gewoon) ontstaan, die grote invloed op het kloosterleven in Europa zou hebben en bekend zou worden als de Moderne Devotie.

Geert Grote kwam in conflict met de officiële kerk, omdat hij zich keerde tegen de 'uiterlijkheden' waarin de kerk van zijn tijd verzeild was geraakt. Hij kreeg dan ook een preekverbod. Grote ageerde o.a. tegen de bouw van de Dom in Utrecht, die toen aan de gang was. Pas ruim een eeuw later zou met Maarten Luther de bom uiteindelijk barsten die hier al had liggen sluimeren.

Op de Broederenkerk van Deventer is in 1940 bij de Herdenking van zijn 600-ste geboortedag een plakaat aangebracht met de tekst van Grote: "Voer alle dinc dunct mi goet dat ghi gheestelike blide syt. Uwe ghebreke zullen u mishaghen, mer niet beanxten noch bedrucken".

Deze foto van Anshin met een krab afgelopen zaterdag werd me nog nagezonden door Henk Mulder, gids van het wadloopcentrum Pieterburen.

Verstuurd: zondag 17 augustus, 18.16 uur

Deze foto's zijn van de zwerftocht op het wad van gisteren. Hier wordt even gepauseerd bij de Paesensrede, na tweeëneenhalve kilometer.

Oversteken van de geul voor de Zoutkamperlaag. Zelf was ik overigens niet aanwezig bij de tocht; ik stond op een markt in de Stadsboerderij De Wiershoeck in Groningen, waar kleinschalige organisaties op het gebied van o.a. natuur zich presenteerden. Anshin was gisteren een van de gidsen en zij heeft ook deze foto gemaakt. De komende zwerftocht is op zaterdag 30 augustus.

Vanmorgen viel het licht even mooi in het aquarium en heb ik deze foto's gemaakt. Dit is een typerende houding van een stekelbaars

Net was er nog een gek bericht op het journaal: in Rotterdam is autocross-spectakel georganiseerd waarmee aandacht werd gevraagd voor "groene alternatieven voor fossiele brandstoffen". Ja, ik denk dat het helemaal gaat goedkomen met dat klimaat!

Verstuurd: vrijdag 15 augustus, 14.09 uur

Samen met grafisch vormgever Frank Zuithof heb ik de afgelopen dagen de site van Anshin's Dharmahuis helemaal vernieuwd. Klik hier om het resultaat te bekijken. We hebben ook een nieuwe poster gemaakt voor het winterseizoen met activiteiten in Leeuwarden en Paesens-Moddergat. Lees hier meer over op de website. Ik ben benieuwd naar je reactie.

Verstuurd: dinsdag 12 augustus, 13.09 uur

Een van de mooie dingen van sociologie studeren vond ik dat je probeert te begrijpen waarom mensen zich op een bepaalde manier gedragen. Soms vind je een reden, maar vaak ook niet. Toch zul je in de sociologie nooit als verklaring voor iemands gedrag vinden: dat doet-ie omdat-ie gek is.

De vraag waarom iemand iets doet dat merkwaardig overkomt stel ik altijd als het in de Telegraaf of in Elsevier over het milieu gaat. Bijna altijd is het hetzelfde liedje, of het nou gaat om klimaatverandering, ontbossing of smog: er zijn geruchten, maar die slaan allemaal helemaal nergens op.

Waarom doen die mensen dat? Ik geef als voorbeeld een groot deel van de column weer die de grootste ontkenner van het milieuprobleem, Simon Rozendaal, vorige week in Elsevier schreef:

"Lang leve het broeikaseffect!
dinsdag 29 juli 2008 09:37

We worden almaar ouder, zo blijkt uit onderzoek. De eerste conclusie die je dan kunt trekken, is dat het toch niet zo slecht gaat met het milieu, zoals allerlei mensen beweren.
Als het waar is dat er jaarlijks zestienduizend mensen zouden sterven door fijn stof en dat ons voedsel is vergiftigd met pesticiden, kunstmest en anderszins kankerverwekkende stoffen, hoe kan het dan dat we in honderd jaar vijftig jaar ouder zijn geworden en we elk jaar weer een beetje extra cadeau krijgen?

(...) Grappig detail is dat in landen waar het warmer is, mensen nog langer leven. Jan Latten van het CBS zei tegen elsevier.nl dat het warmere weer ook bij ons gedeeltelijk verklaart waarom we steeds ouder worden. Vooral de mildere winters zijn gezond.

Paniekmaffia
Hè, wacht eens even.
De afgelopen twintig jaar heeft de paniekmaffia verkondigd dat we veel meer en veel eerder dood zouden gaan door de verandering van het klimaat ten gevolge van het broeikaseffect. Elke keer als er een hittegolfje was, stonden de kranten vol: we sterven als ratten door het broeikaseffect.
De waarheid is, zegt Latten, dat er in een hete zomer wel iets meer oude mensen sterven maar dat tien van die hete zomers nog niet in de buurt komen van één strenge winter.
Laat dat nou net de uitkomst zijn van de computermodellen die het broeikaseffect uitrekenen. Steeds meer milde winters in onze contreien.
Jippie, ik stap zo weer in de auto. Ik moet van Rotterdam naar Vogelenzang en denk dat ik, omwille van uw en mijn gezondheid, dit keer maar via de Afsluitdijk ga."

Simon Rozendaal"

Dit is natuurlijk een heel gemeen trucje. Je citeert je tegenstander ("De afgelopen twintig jaar heeft de paniekmaffia verkondigd..."), maar dan lekker op je eigen manier. En daar ga je tegenin.

Dat heb ik Paus Johannes Paulus II (de vorige) ook eens zien doen. In zijn boek Over de drempel van de hoop wilde hij een stap zetten tegenover de toenemende populariteit van het boeddhisme in het Westen en van de Dalai Lama in het bijzonder. Ging-ie eerst zeggen wat -volgens hem- het Boeddhisme inhoudt (van het leven afgekeerd, niet waarderen van wat er op aarde gebeurt) en ging-ie daarna zeggen wat daar mis mee is. Heel gemeen vind ik dat, vooral van een paus.

Maar goed, ik begon dit stukje met schrijven dat een socioloog zoekt naar redenen voor bepaald gedrag. Voor het verhaal van de Paus heb ik de rationaliteit gauw op tafel. Hij wil de spirituele markt op de Dalai Lama heroveren. Maar waarom ontkennen de grootste media in Nederland, De Telegraaf (grootste krant), Elsevier en geenstijl.nl (grootste website), altijd dat er een mogelijk milieuprobleem is?

Ik denk dat het grootste deel van het lezerspubliek dit graag wil horen.

Goed, milieu-organisaties hebben ook doelen en zij hebben er waarschijnlijk belang bij het milieuprobleem op de agenda te zetten. Ik wil zelfs nog wel zover gaan dat zij belang bij overdrijven zouden hebben, want dat levert hen meer geld op.

Maar waarom de Verenigde Naties, die met uitvoerige rapporten over de bedreigingen van onze planeet schrijven, deze problemen zouden verzinnen kan ik niet begrijpen. Of zou er toch een geheime "linkse subsidiemaffia" bestaan die de lieve westerse consumenten het leven zuur wil maken? Ik heb daar de logica nog niet van ontdekt.

Verstuurd: zondag 10 augustus, 8.07 uur

Gisteren hebben we een hele mooie ochtendtocht gehad. We vertrokken rond acht uur vanuit het gebouw aan de dijk. Er stond veel water, veel meer dan tijdens de tocht van vorige week toen het extreem laagwater was. Hier zoeken we een nieuwe weg door een geul voor de Zoutkamperlaag, omdat de eerdere route onbegaanbaar was geworden. Voorop loopt Henk Mulder, hoofdgids van stichting wadloopcentrum Pieterburen.

Vaargeul de Zoutkamperlaag met Schiermonnikoog rechts net nog te zien.

Verstuurd: donderdag 7 augustus, 10.29 uur

Samen met grafisch vormgever Frank Zuithof maak ik op dit moment een nieuwe website voor Anshin. Bovenstaande video heb ik hiervoor gemaakt van een radio-uitzending van het programma Reflecties van de Boeddhistische Omroep Stichting. Hiervan was op 18 juni een item van 20 minuten aan Anshin gewijd en haar zenactiviteiten in Paesens-Moddergat. Dit gedeelte heb ik uit de uitzending geknipt en met een dia-voorstelling met foto's uit de omgeving heb ik er een filmpje van gemaakt. Tussendoor hoor je mijn nieuwe liedje "De vier korte lichten van Schiermonnikoog". Nooit gedacht dat ik nog eens bij de Boeddhistische Omroep te beluisteren zou zijn!

Verstuurd: zondag 3 augustus, 21.49 uur

Gisteren hebben we een zwerftocht over het wad gelopen bij Paesens-Moddergat. Hier staan we voor de Paesensrede, de geul voor de Engelsmanplaat. Klik hier voor meer foto's.

Verstuurd: vrijdag 1 augustus, 8.42 uur

Gisteren is het rapport De toestand van het klimaat in Nederland 2008 verschenen. Klik hier voor meer informatie of om het te downloaden. Zo verwoordde de Volkskrant de belangrijkste conclusies:

"Op basis van metingen schatten de KNMI-auteurs de opwarming in Nederland op 1,5 graad Celsius in honderd jaar (de langjarig gemiddelde jaartemperatuur is nu 9,8).

De jaren 2006 en 2007 waren de warmste jaren sinds in 1706 in Nederland met temperatuurmetingen werd begonnen, met een gemiddelde temperatuur die overeenkomt met die in Frankrijk, 600 tot 800 km zuidelijker.

Nederland wordt ook steeds natter. In de loop van de afgelopen honderd jaar is de jaarlijkse neerslag met 18 procent toegenomen. Vooral de kustprovincies worden natter, met name in de zomer."

Ik moet zeggen dat ik het nog steeds niet goed kan begrijpen. De Noordpool smelt, het klimaat verandert, de oerwouden verdwijnen in no-time en -ik herhaal het nog maar eens- uit een VN-rapport blijkt dat 90% van de grote roofvissen zoals haaien uit de oceanen verdwenen zijn.

Als je mij dit als kind had verteld was ik vast geschrokken.

Maar we hebben het nieuws stukje bij beetje gehoord en zijn blijkbaar snel aan de verandering gewend. We hebben het natuurlijk allemaal druk met andere zaken, dat begrijp ik ook wel. Maar toch...

Wat ik het ergste vind is dat mensen die verantwoordelijkheid nemen over andere mensen, of die zich hierop voorstaan, zich vaak een sussende rol aanmeten: het valt allemaal wel mee...

En als jij als eenvoudige Nederlandse burger van de minister-president hoort dat het allemaal wel meevalt, wie ben jij dan om in paniek te raken? Ik heb het echt Balkenende horen zeggen: "Er zijn veranderingen, maar die hoeven niet allemaal slecht te zijn." Of Willem-Alexander, die net een vakantiehuis in Afrika heeft gekocht en zich bezighoudt met watermanagement. Nee, het zijn niet de vliegreizen die het klimaat veranderen hoor!

De spotjes van de Nederlandse overheid over het rijzen van de zeespiegel dragen ook allemaal de boodschap uit van: Er verandert wat, maar we zijn goed bezig en het komt met een beetje goede wil allemaal voor elkaar.

Of het Wereld Natuur Fonds. Toen ik van de week Google-de naar Noordpool kwam ik meteen deze advertentie tegen: "De Noordpool smelt, organiseer nu een witte actie en draag bij aan een witte Noordpool!"

Helaas, hoeveel je ook geeft aan Greenpeace of aan het WNF: die Noordpool zijn we kwijt. En dat hebben we zelf gedaan.

Een beetje meer paniek in de tent zou wat mij betreft geen kwaad kunnen.

Ga naar:

Volgende dagboekpagina>>>
<<<Vorige dagboekpagina

Flora en fauna
Kerken

Geluidsfragmenten

Archief