Nieuws
25 juni 2006
"Niet zo snel voor geld kiezen"
Bron: Friesch Dagblad
GERHARD BAKKER
Donderdag, 22 juni 2006, Geloof & Kerk
Woudrichem - Kerkleiders kiezen te gemakkelijk voor sloop van overtollige kerkgebouwen, zelfs als zich burgergroepen melden met ideeën voor een nieuwe bestemming. Dat constateert de Task Force Toekomst Kerkgebouwen. De landelijke burgerinitiatiefgroep vindt het jammer dat kerkleiders zo makkelijk voor het geld kiezen.
De werkgroep werd in mei van dit jaar opgericht in Woudrichem. Na de eerste berichten in de media is het burgerinitiatief van alle kanten benaderd, meldt secretaris Rob Wolters uit Tilburg, die in zijn middelbare-schooltijd in Drachten woonde. ,,We hebben inmiddels gesproken met actiegroepen voor kerkgebouwen, burgers, overheden, politieke partijen, kerkbeheerders, bouwbedrijven en groeperingen die een kerkgebouw zoeken voor hun activiteiten. Onze conclusie is nu al wel dat de maatschappelijke en politieke behoefte duidelijk toeneemt om de massale sloop van kerkgebouwen te voorkomen.”
Wolters vindt het bemoedigend hoe overal in Nederland lokale groepen mensen op een bevlogen manier proberen kerkgebouwen een nieuwe toekomst te geven. ,,Soms tegen de verdrukking in. Er worden allerlei vernieuwende vormen van herbestemming of -gebruik uitgewerkt. Mensen zetten zich extra in om nieuw leven in geloofsgemeenschappen, dorpen en wijken te blazen. Jammer is dat zo veel van die burgergroepen op onbegrip stuiten bij kerkleiders. Die kiezen bij afstoting van kerkgebouwen te makkelijk voor sloop en winstmaximalisatie, zonder herbestemmingmogelijkheden goed te verkennen. Daar moet verandering komen”, vindt Wolters.
Volgens de werkgroep moeten vrijkomende gebouwen niet als probleem, maar als kans gezien worden. ,,Dat biedt perspectief. Als je een kerkgebouw als probleem ziet, werkt dat sloop in de hand”, waarschuwt Wolters. ,,Naar onze schattingen staan circa duizend kerken op de nominatie afgestoten te worden. Sloop van kerken is volgens ons echter sowieso slecht voor de core business van kerken. Als kerk moet je hoop bieden voor de toekomst. Kerkleden die vechten voor het behoud van ’hun’ kerk, vinden nu nog vaak hun kerkleiders tegenover zich. Op die manier vervreemden de kerkleiders zich van hun leden. Dat kunnen ze zich eigenlijk niet veroorloven. Ze zouden meer geloof in hun geloof moeten hebben, zeg ik dan. In plaats van te kiezen voor de kortetermijnoplossing van sloop, zouden ze moeten zoeken naar een meer duurzaam alternatief van herbestemming. Dat kan op termijn ook nog eens meer geld opleveren, als er een goede exploitatie kan woren opgezet.”
Wolters vindt het zeer opvallend dat de werkgroep de laatste tijd steeds vaker verzoeken krijgt van kerkleden, die hulp vragen bij het nadenken over alternatieven voor sloop. ,,Vaak zie je dat er in een hele kleine groep van parochie- of kerkbestuurders besloten wordt dat kerken samengevoegd worden, dat er gekozen wordt om voor het behoud van één gebouw, en dat de overtollige gebouwen haast automatisch gesloopt worden. Daar lopen mensen tegen te hoop. Op die manier worden de emoties niet gerespecteerd die mensen bij gebouwen hebben. Het is gewoon niet goed voor kerken zelf, dat ze zo makkelijk afstand nemen van gebouwen.”
Toekomst
De kerkleiders die nadenken over de toekomst van gebouwen, moeten vooral stilstaan bij de vraag wat goed is voor de gemeenschap, de burgers en de leefomgeving. ,,Veel kerken zijn gebouwd met bloed, zweet en tranen van hele gemeenschappen. De emoties kunnen niet zomaar genegeerd worden.”
De Task Force komt binnenkort met een website waarop voorbeelden getoond worden van kerken die een nieuwe bestemming hebben gekregen. ,,U kent er in Fryslân zelf de voorbeelden wel van. Wees toch vooral zuinig op de kerkgebouwen. Ik had laatst een journalist van de Süddeutsche Zeitung aan de telefoon, die bezorgd was over de situatie in Fryslân. Die kwam het doopkerkje van Pieter Stuyvesant in Peperga te koop tegen op een Amerikaanse makelaarswebsite. ’Hebben ze in Fryslân dan niet door hoe bijzonder de mix van kerken, dorpen en platteland is?’ vroeg hij mij bijna vertwijfeld.”
De werkgroep is blij dat verschillende landelijke en regionale politieke partijen onlangs besloten hebben om het behoud van kerkgebouwen meer aandacht te geven.
,,Daarnaast hebben we van landelijke financieringsinstellingen gehoord dat ze willen meedenken over innovatieve financieringsvormen. En gelukkig hebben zowel de Rooms-katholieke Kerk als de Protestantse Kerk in Nederland inmiddels landelijke adviesgroepen opgericht. Als Task Force hebben we contact met beide adviesgroepen. Het lijkt er op dat er langzamerhand een brede beweging ontstaat ten gunste van het behoud en maatschappelijk functioneren van kerkgebouwen.”
|
