Nieuws
Actieplan tegen sloop van kerken
BN-De Stem, woensdag 15 maart 2006
Door Jan van de Kasteele
BREDA – De dreigende sloop van tientallen Brabantse kerken moet van de baan. - Volgens een aantal (oud-)Brabanders, onlangs verenigd in Task Force Toekomst Kerken, zijn er prima bestemmingen te vinden voor leegstaande kerken en kloosters. In heel Nederland dreigen leegstaande kerk- en kloostergebouwen tegen de vlakte te gaan omdat de financiële lasten voor de gelovigen te zwaar worden.
In het bisdom Den Bosch werden de afgelopen vijftien jaar 43 kerken afgebroken en 26 kregen een andere bestemming. Het bisdom Breda heeft zo’n inventarisatie nooit gemaakt (‘geen prioriteit’), maar uit cijfers van de Interdiocesane Commissie Geldwerving blijkt dat er alleen al in 2005 zes kerken ‘aan het gebruik onttrokken’ werden, zoals sluiting in kerkelijke termen wordt genoemd. Op dit moment telt het bisdom Breda 156 katholieke kerken, 53 in Zeeland en 103 in West-Brabant.
Hoeveel daarvan nog dichtgaan, valt niet te voorspellen, zegt bisdomeconoom Gerard de Rooij. „Wij zetten in ieder geval in op behoud en multifunctioneel hergebruik, meer dan op sloop. Vooral ook omdat heel veel kerken op de Monumentenlijst staan. Maar helemaal uit te sluiten valt sloop niet.“
De dreigende sloop van kerken de komende jaren is een doorn in het oog van Rob Wolters, directeur van het European Centre for Nature Conservation in Tilburg. Samen met onder meer Heins Willemsen (oud-directeur Monumentenhuis Brabant) en Frank Petter (burgemeester van Woudrichem) richtte hij de Task Force Toekomst Kerken op, in aansluiting op het onlangs in Breda gehouden symposium ‘Kansen voor kerken en kloosters’.
Visie
„Er moet meer visie en passie komen in het debat over de toekomst van kerken“, stelt Wolters. „Er vindt op dit moment een kaalslag plaats die z’n weerga niet kent, in het bijzonder in Brabant. De provincie heeft een paar jaar geleden een fonds in het leven geroepen voor het behoud van kerken. Maar als samenleving in ’t geheel doen we te weinig.“
Volgens de Brabantse cultuurgedeputeerde Wim Luijendijk is de komende jaren dertig miljoen euro nodig om kerkgebouwen die rijksmonument zijn voor verval te behoeden. Hij maakt zich ernstig zorgen over de geldstromen die de rijksoverheid hiervoor beschikbaar stelt.
Minder
Met hem Gerard de Rooij van het Bisdom Breda: „De subsidie voor gebouwen wordt minder, terwijl de onkosten van parochies alleen maar stijgen. Daardoor is achterstallig onderhoud ontstaan bij kerkelijke monumenten. Denk bijvoorbeeld aan het seminariegebouw Bovendonk in Hoeven of de Lambertuskerk in Etten-Leur.“
De Task Force Toekomst Kerken presenteert zich op 22 maart officieel in Woudrichem. De club wil onder meer een website beginnen met daarop een inventarisatie van alle kerk- en kloostergebouwen die bedreigd worden. „Er wordt geschat dat het in Nederland om ongeveer duizend gebouwen gaat“, zegt Wolters. „Maar niemand weet het precies. Tot nu toe verdwijnen er landelijk zestig tot zeventig kerken per jaar, zowel katholieke als protestants.“
De Task Force wil ook een actie ‘open kerk’ beginnen. Wolters: „Veel kerken zijn bijna de hele week op slot, maar ze moeten juist warmte uitstralen, onderdeel zijn van sociale activiteiten.“ Oud-Commissaris van de Koningin Frank Houben, een warm pleitbezorger voor het behoud van kerken, steunt de Task Force. Ook de oud-premiers Ruud Lubbers en Dries van Agt hebben positief gereageerd op het initiatief.
Het bisdom Breda is blij met de Task Force. „Het is belangrijk dat er een zware delegatie is die dit probleem onder de aandacht brengt en lobbywerk verricht.“
|
