30 September 2006, Fries Dagblad

Door GERHARD BAKKER

Leeuwarden - De Task Force Toekomst Kerkgebouwen verwacht dat de kaalslag
van kerkgebouwen veel erger zal uitpakken dan tot nu toe werd verwacht. Niet vijfhonderd tot duizend kerken in Nederland dreigen te verdwijnen, maar waarschijnlijk zelfs 1500 tot 1750. Dat zegt secretaris Rob Wolters van de Task Force.

Met de verkiezingen in het vooruitzicht, hoopt de Task Force dat de politieke partijen duidelijke uitspraken zullen doen in hun verkiezingsprogramma's hoe ze de toekomst van de vele vrijkomende kerken zien. ,,Het CDA Brabant brengt vandaag op het congres een voorstel van ons in, waarin gevraagd wordt om een onderzoek naar nieuwe financieringsmethoden voor kerkbehoud. De PvdA heeft inmiddels een nota uitgebracht waarin zij zich ook positief uitlaten over de toekoms van kerken. Het zal afhangen van de coalitie die na de verkiezingen gevormdkan worden, maar het zou mij verbazen als er nu helemaal niets mee zou gebeuren", zegt Wolters. In een brief aan het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen heeft de Task Force deze week gevraagd hoeveel kerken er de afgelopen tien jaar al gesloopt zijn, en welke inschatting er op het ministerie gemaakt wordt voor de komende tien jaar. Hiermee hoopt Wolters te bereiken dat er ook op departementaal niveau een toekomstvisie op het behoud van kerkgebouwen wordt ontwikkeld.

De sombere sloopcijfers die de Task Force nu naar buiten brengt, zijn volgens Wolters een extrapolatie van met name de kerksluitingscijfers zoals die bekend zijn van de actie Kerkbalans en de onderzoeken van bureau Kaski. ,,Onze inschattingen zijn nog eens bevestigd door een ambtenaar van de Rijksdienst voor Monumentenzorg, die eerder dit jaar afscheid nam. Zelfs de zwaarst beschermde kerken, die de status van Rijksmonument hebben, zijn niet veilig. In Hilversum willen ze bijvoorbeeld de Clemenskerk slopen. Nederland telt 7000 kerken; 4000 daarvan zijn op enigerlei wijze beschermd. Wij vrezen voor het lot van misschien wel een kwart van allemaal."

In de lobby richting de politiek pleit de Task Force voor een geheel nieuwe aanpak van financiering van behoud en onderhoud van kerkgebouwen. ,,De huidige rijksregelingen zijn niet toereikend en leggen de verantwoordelijkheid te veel alleen neer bij kerkeigenaren en gemeenten. Wij vinden daarom dat er zo spoedig mogelijk onderzocht moet worden of het Duitse model van financiering van kerkgebouwen (Kirchen Steuer) of Franse model (kerkgebouwen in eigendom en onderhoud bij gemeenten) in Nederland kan worden ingevoerd. De rijksbijdrage aan restauratie en instandhouding moet substantieel omhoog. Waarom zijn relatief arme landen in Europa wel in staat hun kerken te behouden en een rijk land als Nederland niet?"

Multifunctioneel
De Task Force heeft inmiddels contact gelegd met de stichting Alde Fryske Tsjerken en de stichting Behoud Kerkelijke Gebouwen Fryslân. ,,Die doen prima werk", zegt Wolters. Hoeveel kerken er op dit moment in deze provincie in de gevarenzone, is niet exact bekend. ,,Als Task Force zijn we onder de indruk van de vele initiatieven in het Noorden om kerken een andere bestemming te geven of multifunctioneel te gebruiken. Voor ons idee om de kerken te stimuleren hun gebouw vaker open te stellen, hebben we ons mede laten inspireren door het succes van Tsjerkepaad in Fryslân. Wat ons helemaal verheugt, is dat de provincie Fryslân in de Nota Erfgoed 2005-2010 besloten heeft om kerkgebouwen en historische boerderijen de eerste twee jaar voorrang te geven."

Copyright Friesch Dagblad, 30 september 2006