Deltaplan voor toekomst kerkgebouwen

Historisch Nieuwsblad, 23 februari 2007

Kerkgebouwen vallen massaal ten prooi aan verval of sloop. Veel religieus erfgoed dreigt voorgoed uit de stedelijke en landelijke omgeving te verdwijnen. Een heuse Task Force gaat de afbraak tegenhouden.

door Wouter Daemen

'Het loopt de spuigaten uit,' zegt Frank Petter, voorzitter van de Task Force Toekomst Kerkgebouwen, een landelijk burgerinitiatief dat zich inzet voor het behoud en maatschappelijk functioneren van de kerkgebouwen. 'Er moet haast gemaakt worden, voordat nog meer religieus erfgoed door sloop of achterstallig onderhoud voorgoed verdwenen is. Kerken zijn meer dan alleen een plaats van devotie. Ze zijn onmisbaar als herkenningsteken in onze steeds anoniemer wordende samenleving.'

De strikte scheiding tussen kerk en staat in Nederland resulteert in onvoldoende bescherming van kerkgebouwen, vindt de Task Force. Alle kerken die niet als rijksmonument zijn aangemerkt of anderszins beschermd zijn, kunnen zonder pardon worden gesloopt. Daarnaast moet er enorm veel gerestaureerd worden. Voor het gehele kerkbestand is volgens berekeningen van de Task Force ruim 2 miljard euro nodig, waarvan ongeveer 740 miljoen euro voor de beschermde rijksmonumentale gebouwen.

'Kerkbesturen kunnen het steeds vaker niet alleen aan en de lokale politiek schat de maatschappelijke waarde van de kerkgebouwen meestal te laag in,' zegt Petter. 'Door een actieve lobby in Den Haag hopen we snel iets aan de huidige situatie te kunnen doen.' Samen met de overheid wil de Task Force een 'deltaplan voor de toekomst van kerkgebouwen' opstellen, waarin een reeks van maatregelen worden aangekondigd. Ook staan ze kerkgenootschappen terzijde om tijdig werk te maken van het behoud van hun kerkgebouw.

'Er moet innovatiever nagedacht worden in kerkenland, over zowel multifunctioneel gebruik als mogelijkheden om restauratie en behoud te financieren,' concludeert Petter. 'Kerken verdienen een beter lot. 2008 is het Jaar van het Religieuze erfgoed en ik hoop in dat jaar ook concrete plannen op de politieke agenda terug te zien.'