„Kerkgebouwen lopen gevaar door regeringsbeleid”

Katholiek Nederland, 4 juli 2007

Hilversum (Reformatorisch Dagblad/Van onze redactie) 4 juli 2007 -

Door een nieuwe tijdelijke beleidsregel van minister Plasterk over de aanwijzing van beschermde monumenten loopt het voortbestaan van een aantal kerkgebouwen gevaar. Het gaat dan vooral om met sloop bedreigde oudere kerkgebouwen, die juridisch niet beschermd zijn. Dat meldde de Task Force Toekomst Kerkgebouwen, een landelijk burgerinitiatief dat zich inzet voor het behoud van kerkgebouwen, gisteren.
Geen monumenten van voor '40

De regering wil honderd van de meest waardevolle monumenten uit de periode 1940-1958 aanwijzen voor op de monumentenlijst. Die honderd monumenten omvatten echter niet alleen kerken, maar bijvoorbeeld ook industrieel erfgoed. De beleidsregel, die 1 juli van kracht werd, sluit aan bij het beleid van het vorige kabinet. Dat bepaalde dat er geen monumenten van vóór 1940 worden aangewezen, omdat de belangrijke kerkgebouwen nagenoeg allemaal zouden zijn beschermd.


St.-Jozefkerk in Kaatsheuvel (foto: Stichting Erfgoed Kaatsheuvel). Kerk en pastorie, gebouwd in 1936, werden onderworpen door architect C.H. de Bever. De gemeente Loon op Zand, het bisdom Den Bosch en het Parochiebestuur Kaatsheuvel willen dit kerkcomplex slopen. De Stichting Erfgoed Kaatsheuvel verzet zich daartegen.

'In strijd met Monumentenwet'
De taskforce heeft bezwaren tegen een beleid dat onderscheid maakt tussen monumenten van voor en na 1940 en het aantal nieuwe aanwijzingen beperkt tot maximaal honderd. Volgens de organisatie is het gevoerde beleid in strijd met de Monumentenwet, die dit onderscheid niet maakt.
Enorme domper

Voor groepen die zich inzetten voor de bescherming van kerkgebouwen van voor 1940 is het beleid van minister Plasterk "een enorme domper”, aldus de taskforce. "Ze hadden gehoopt dat de omstreden tijdelijke beleidsmaatregelen van het vorig kabinet van tafel zou gaan, omdat de regering zegt belang te hechten aan religieus erfgoed." Volgens de taskforce kunnen alleen gemeenten kerkgebouwen van voor 1940 beschermen door deze een monumentenstatus te verlenen. "Veel gemeenten werken echter hard mee aan de sloop van kerkgebouwen, daartoe aangespoord door kerkeigenaren."

Deltaplan
De taskforce wil dat de regering de beleidsregel aanpast aan de Monumentenwet en het regeerakkoord en dat ze goede afspraken maakt met provincies en gemeenten over het behoud van kerkgebouwen. Minister Plasterk deelde vorige week mee een discussie over een "deltaplan voor de toekomst van kerkgebouwen” te willen starten.

Bossche School
Voorbeelden van naoorlogse kerken die gevaar lopen zijn de kerkgebouwen die behoren tot de internationaal bekende architectonische stroming van de zogeheten Bossche School. Velen van deze godshuizen werden ontworpen door Jan van der Laan. In maart sneuvelde al 'zijn' Nazarethkerk in Oosterhout. Jan van der Laan is de broer van de benedictijn Dom Hans van der Laan, die de beroemde abdij van Vaals ontwierp.