Belangrijk religieus erfgoed op gemeentelijk niveau vogelvrij - Bossche school-kerk gesloopt in Oosterhout

Persbericht Task Force, 26 maart 2007


Foto: BN De Stem

Tilburg, 26 maart 2007

Belangrijke kerkgebouwen zijn op dit moment vogelvrij in het belangenspel op de vrije markt. Dat is afgelopen weekend weer eens overduidelijk gebleken in Oosterhout. Zaterdag ging geheel onverwachts de Nazarethkerk in deze gemeente tegen de vlakte. Op 1 maart nog had de Task Force Toekomst Kerkgebouwen, een landelijk werkend burgerinitiatief, formeel bezwaar aangetekend tegen de voorgenomen sloop. De Task Force is perplex over de handelwijze van de gemeente Oosterhout en de eigenaar van het gebouw. Zij heeft de gemeente om opheldering gevraagd.

Het kerkgebouw in Oosterhout was ontworpen door architect Jan van der Laan; één van de drie architectenbroers die aan de wieg stonden van de internationaal bekende architectuurstroming 'De Bossche School'. De Task Force constateert dat de maatschappij zich vaak nog niet bewust is van de waarde van zo'n "modern" gebouw. Daarom hebben overheden bij de bescherming ervan een belangrijke rol. De Task Force had de gemeente erop gewezen dat er goede mogelijkheden zijn voor herbestemming van dergelijke gebouwen, mits die in goed en open overleg met alle betrokkenen worden verkend. De Task Force zelf was door inwoners van Oosterhout op het belang van het gebouw gewezen.

Naoorlogse gebouwen kennen nog geen mogelijkheid tot bescherming als Rijksmonument. Die status kan enkel worden toegekend aan gebouwen van minstens 50 jaar oud. Dit is de reden dat de RACM (Rijksdienst Archeologie, Cultuurlandschap en Monumenten) recent werk heeft gemaakt van een inventarisatie van belangrijke naoorlogse architectuur. De Nazarethkerk in Oosterhout was door de Rijksdienst - zoals in de gemeente bekend - opgenomen in de pré-selectie vanwege het belang van het behoud van het gebouw. Het Cuypersgenootschap had recent bij de gemeente Oosterhout een aanvraag ingediend voor het toewijzen van een gemeentelijke monumentstatus voor het kerkgebouw, met uitgebreide media-aandacht tot gevolg. De gemeentelijke monumentencommissie, die normaal gesproken werk maakt van zo'n aanvraag, was in Oosterhout echter vorig jaar opgeheven.

De eigenaar van de Nazarethkerk, woningcorporatie WSG, is ondanks -of misschien wel juist vanwege- de recente landelijke en locale aandacht voor het gebouw, dus onverwachts snel tot sloop overgegaan. De Task Force Toekomst Kerkgebouwen had in reactie op haar bezwaar tegen de sloopvergunning van de gemeente de schriftelijke mededeling ontvangen dat men binnen zes weken een antwoord kon verwachten. Op een antwoord in deze vorm had de Task Force echter niet gerekend.

Afgelopen week vergaderde de Task Force nog met het bestuur van Jaar van het Religieus Erfgoed 2008. "Aan de ene kant is er een sterk groeiende publieke belangstelling voor het religieus erfgoed, en aan de andere kant breken gemeentebesturen, met wie je nog in gesprek meent te zijn over het belang van hun erfgoed, de gebouwen voor je voeten af. De gemeente Oosterhout heeft iets uit te leggen, en hopelijk niet alleen aan ons".

De Task Force zal er bij de regering op blijven aandringen snel een einde te maken aan het vogelvrije karakter van vele kerkgebouwen, kloosters en kapellen.