Kerken in verval (5), Vinkenlaankerk Noordwijk-Binnen
Wel stoelen, maar geen kansel meer

Reformatorisch Dagblad, 31 januari 2007

De landelijke Taskforce Toekomst Kerkgebouwen, een stichting die zich inzet voor het behoud van kerken, luidt de noodklok. De stichting roept de mogelijke coalitiepartners op afspraken te maken over een deltaplan voor de toekomst van de kerkgebouwen in Nederland. Honderden kerken zijn sterk in verval en dreigen gesloopt te worden. „De situatie is zeer urgent.” In deze serie een impressie.

NOORDWIJK - Slopen, verbouwen, herbestemmen? Het blijft nog onzeker wat er met de Vinkenlaankerk in Noordwijk-Binnen wordt gedaan. In ieder geval zijn er sinds april vorig jaar geen erediensten meer. En dat zal ook zo blijven, weet ds. B. J. G. Roolvink, die naast de kerk woont.

Ds. Roolvink is de voormalige gereformeerde predikant van de kerk. Nu is de situatie zo dat hervormden en gereformeerden in Noordwijk zijn gefuseerd tot de protestantse gemeente Noordwijk. Gevolg hiervan is dat protestants Noordwijk op den duur twee van de vier kerken moet afstoten: de Vinkenlaankerk aan de Achterzeeweg, in Noordwijk-Binnen, en de gereformeerde Buurtkerk aan de Hoofdstraat, in Noordwijk aan Zee. De laatste blijft tot 2011 in gebruik.

De Vinkenlaankerk staat midden in een nieuwbouwbuurt. Het was voorheen de omgeving waar vooral de bollenboeren woonden. De vissers woonden in Noordwijk aan Zee, de bollenboeren in Noordwijk-Binnen. Ook de bewoners van de Willem van den Bergstichting in Noordwijk trokken destijds massaal, door de bollenvelden, naar deze kerk, zegt ds. Roolvink.

Het gebouw oogt niet als een Doleantiekerk, zoals de Buurtkerk aan de Hoofdstraat dat wel doet. Maar het is er wel duidelijk een van het ouderwetse gereformeerde type. Bouwjaar is 1920. De kerk is in de loop van de tijd nog fors uitgebreid.

Verleden tijd
Het is allemaal verleden tijd. Kerkbanken hebben plaatsgemaakt voor groene stoelen. De preekstoel is verdwenen. Wat over is, is een tafel, met daarop een liturgisch kleed. Bij de ingang roept een aanplakbiljet: ”Noordwijk tegen uitzetting asielzoekers”.

Het enige wat herinnert aan de dagen van weleer zijn twee opschriften boven de deuren die ooit naar de consistorie leidden. Aan de linkerkant staat: „Och, Heere, geef nu heil”; ter rechterzijde: „Och Heere, geef nu voorspoed.” De datum op het bord vermeldt 17 april 1920.

Het orgel oogt ouderwets met zijn front van zilvergrijze pijpen. Beneden staat een elektrisch orgel. De kerk wordt alleen nog gebruikt voor rouwdiensten, zegt ds. Roolvink, bijvoorbeeld wanneer een niet al te grootschalige ruimte gewenst is in plaats van de aula op de begraafplaats.

Het zalencomplex Vinkenhof wordt nog wel druk gebruikt voor tal van activiteiten. Bij de ingang hangt een oproep van het jongerenpastoraat, dat „enthousiaste en inspirerende” mensen zoekt. Er zijn plannen om in plaats van kerk en zalencomplex een nieuw multifunctioneel centrum te bouwen waarin alle overige kerkelijke activiteiten worden ondergebracht. Daaronder vallen bijvoorbeeld bijeenkomsten voor jongeren, ouderen, vergaderingen en kleine vieringen.

Grijpt het de predikant niet aan, dat na zo vele decennia de kerk niet meer wordt gebruikt voor de eredienst? Ds. Roolvink: „Aan de ene kant zeker wel. Mensen die ik ken, hebben hier emotionele momenten meegemaakt, doordat ze er trouwden, hun kind lieten dopen, omdat ze daar vandaan hun geliefde ten grave moesten dragen of omdat ze er geraakt werden door het Evangelie. Zulke ervaringen binden je geweldig aan een plaats, een gebouw.”

Maar er zit volgens hem ook een andere kant aan. „Op 9 april 2006 hielden wij in deze kerk de laatste dienst. Wij zijn toen in optocht door de straten van Noordwijk getrokken naar de Oude Jeroenskerk. Daar hebben wij vervolgens samen het heilig avondmaal gevierd.

Een vertegenwoordiger van al die mensen die een bijzondere binding hebben aan de Vinkenlaankerk onthulde een schilderij van de Vinkenlaankerk. Hij sprak toen de volgende woorden: „Hoewel ik vele emotionele momenten in de Vinkenlaankerk heb gehad, beleef ik de Oude Jeroenskerk voortaan ook echt als míjn kerk.”

Kortom, zo geeft ds. Roolvink als moraal van het verhaal: „Als mensen graag samen willen, dan zijn zij ook bereid moeilijke stappen te zetten als dat nodig is. Men vond dat in Noordwijk nodig en daarom heeft men daar ook van harte die stappen gezet.”

Dit is het vijfde deel in een zesdelige serie over kerken die sterk in verval zijn en/of bedreigd worden door de slopershamer. Vrijdag deel 6.