Sneek (Snits), Hervormde kerk

Adres: Grote Kerkstraat 5, Sneek (gemeente Sneek)

De stad Sneek ontstond op een hoogte aan de zuidrand van de Middelsee in Friesland, waar in de tweede helft van de elfde eeuw een tufstenen kerk werd gebouwd. In 1427 kreeg de stad waagrecht voor de handel in zuivelproducten en in 1456 ontving Sneek stadsrecht. De verdedigingswerken uit het tweede kwart van de zestiende eeuw maakte Sneek indertijd de enige geheel ommuurde stad van Friesland.

De Hervormde kerk van Sneek is een driebeukige basilicale kerk die oorspronkelijk was gewijd aan Sint Martinus. De elfde eeuwse stenen kerk werd rond 1300 vervangen door een bredere kerk met twee romaanse westtorens.

Rond 1500 werd een nieuw koor gebouwd en werd een groot deel van de huidige laat-gotische kerk opgetrokken. In het vijfzijdig gesloten koor werd in 1652 een poortje aangebracht.

Naast de kerk staat een houten klokhuis. Oorspronkelijk werd het gebouwd rond 1498 en in 1767 kreeg het zijn huidige vorm.

In 1681 en 1682 stortte de romaanse westbouw in, waarna de kerk werd ingekort en een driezijdig gesloten koor werd gebouwd. Het schip en de zuilen van de kerk kregen in deze tijd een scheiding met toskaanse zuilen en rondbogen. Ook werden het bovenliggende muurwerk en de gewelven in deze periode aangepast.

Een ingrijpende kerkrestauratie vond plaats in de jaren 1924-'25, toen de fundering werd vernieuwd en de kap van de kerk werd versterkt. Tijdens de restauratie in 1978-'94 is een reconstructie in de kerk aangebracht van het oorspronkelijke vroeg achttiende eeuwse houten tongewelf.
Tot de inventaris behoren een preekstoel, een Tiengebodenbord, een Vroedschapsbank en drie wapenborden uit de zeventiende eeuw.

In de kerk staat een orgel dat is gebouwd door Arp Schnitger in 1710-'11 en werd omgebouwd door de firma L. van Dam & Zn. in 1897. In de periode 1986-'88 is het orgel gerestaureerd.

In de kerk bevinden zich verschillende grafzerken uit de zestiende en zeventiende eeuw.

Bron: Monumenten in Nederland, Friesland (2000).
Waanders Uitgevers, Zwolle; Rijksdienst voor de Monumentenzorg, Zeist.

Naar historische kerken in Friesland
Aalsum t/m Echten - Ee t/m Jelsum - Jirnsum t/m Oldeholtpade
Oldelamer t/m Tjerkgaast - Tjerkwerd t/m Zweins

(c) 2004 Stichting Vom Himmel hoch