Deze site is het laatst gewijzigd op maandag, 4 mei 2009
18 april 2008 Video over Gilmann-orgel Paesens
Op deze korte youtubefilm is het orgel van Paesens (1758) te zien en te beluisteren. Organist Jan Jongepier, adviseur van de restauratie, bereidt zich in het fragment voor op de presentatie na de restauratie. De opname dateert van 30 november 2007 en maakt deel van een korte dvd over de ingebruikname van het instrument.
Kerk en orgel van Paesens, aan de zeedijk van de Waddenzee, zijn te bezoeken als onderdeel van een arrangement. Bekijk de website www.oanedyk.nl.
25 maart 2008 Bach-weekend in Paesens-Moddergat In het thema-weekend van 2-4 mei in Paesens-Moddergat staat de vraag wat Bach zo bijzonder maakt centraal. Tymen Jan Bronda geeft een inleiding over Bach als persoon en zijn betekenis voor de muziek. We zullen naar verschillende muziekstukken luisteren, zowel vocaal als op de barokorgels van de kerken in Paesens en Morra. Verder is er een stiltewandeling langs de Waddenzee.
Zie voor meer informatie www.oanedyk.nl.
"Bachkirche" in Arnstad (Thüringen). Foto: Wikipedia.
25 maart 2008 Project: "Alle heiligen van Noord-Nederland" van start Paul Noomen, historicus bij de Fryske Akademy, meldde dat de kerk in Paesens onterecht "Antoniuskerk" genoemd wordt. Hij zette uiteen waarom Maria veel eerder in aanmerking zou komen als patroonheilige:
Blijkens het monumentenboek van Herma van den Berg heet de klok in Paesens "Maria", draagt hij de afbeeldingen van Maria, Anthonius en Catharina, en de opschriften S. Maria en S. Antonius.
Over de patroonheiligen in Friesland verscheen in 1989 het artikel van Gerrit Verhoeven. Hij beargumenteert daarin ondermeer dat je met klok-opschriften als bron voor de patroonheilige van de kerk moet oppassen: de klokken kunnen een andere beschermheilige hebben dan de kerk. Onzekerheid is er helemaal als de klok verschillende heiligen heeft.
In het geval van Paesens wijst de klok duidelijk niet eenduidig naar Anthonius. Als we bovendien bedenken dat (1) de kerk -gezien het gebouw- in ieder geval al van rond 1200 dateert, en dat (2) bovendien Anthonius een typisch laat-middeleeuwse heilige is, die vooral verering genoot nadat de parochie-organisatie al was uitgekristalliseerd en daarom weinig voorkomt als kerkpatroon (wel als patroon van in de late middeleeuwen gestichte altaren, kapellen en gasthuizen), dan is de toeschrijving door Herma van den Berg aan Anthonius zeer twijfelachtig.
Verhoeven beschouwt de patroonheilige van Paesens daarom -naar mijn mening terecht- als "onbekend".
Ik zou er het volgende aan willen toevoegen. Indien we ondanks de onzekerheid over de oorspronkelijke patroonheilige van de kerk toch een patroon zouden willen aanwijzen, dan komt Maria n.m.m. zeker meer in aanmerking dan Anthonius. Ten eerste omdat Maria prominenter op de klok staat dan Anthonius (Maria bin ick gheheten) en ten tweede omdat Maria in tegenstelling tot Anthonius in deze streken in de twaalfde, dertiende eeuw, en ook eerder al, als kerkpatroon voorkomt.
Deze informatie is voor ons het startsein om meer informatie te verzamelen over de heiligenschiedenis van Noord-Nederland. Op de website www.historischekerken.nl willen we deze gegevens plaatsen. Als aanzet is het artikel van Verhoeven uit 1989 op deze site gezet. Klik hier om het te lezen. Het bevat tevens een lijst met alle bekende heiligen verbonden aan kerken in Friesland.
Weekend gregoriaans zingen aan de Waddenzee In Paesens-Moddergat wordt van 28-30 maart een weekend gregoriaans zingen georganiseerd. Tijdens het weekend leren deelnemers om zelf gregoriaans te zingen. Daarnaast wordt informatie gegeven over de geschiedenis van het gregoriaans. Het weekend wordt begeleid door Geert Maessen, sinds 2002 leider van Vokaal Ensemble Gregoriana (mannen) en sinds 2006 Virga (vrouwen) -beide gevestigd in Amsterdam.
Gregoriaans zingen o.l.v. Geert Maessen in de middeleeuwse kerk van Paesens.
De meeste repetities zijn in de dertiende eeuwse hervormde kerk van Paesens, maar er wordt ook gezongen in middeleeuwse kerken in de omgeving, die te voet bezocht worden. Ook een stiltewandeling door het kweldergebied achter de dijk staat op het programma. Om deel te kunnen nemen is geen ervaring nodig. Het is mogelijk te overnachten in het plaatselijke hotel. De maaltijden worden vers bereid met produkten uit de omgeving.
De weekenden worden georganiseerd door stichting Oan 'e dyk, die activiteiten organiseert op het gebied van natuur, cultuur en bezinning in Paesens-Moddergat. Meer informatie kunt u krijgen bij stichting Oan 'e dyk i.o., Seewei 61 Moddergat. Tel.: 0519-850299 (06-46633989), e-mail: info@oanedyk.nl, website: www.oanedyk.nl
20 februari 2008 Bisdom stimuleert kerken om overdag open te zijn Het bisdom van ’s-Hertogenbosch gaat parochies stimuleren hun kerk overdag open te stellen, ook buiten de liturgievieringen. Ruimere openingstijden maken het mogelijk de kerk te bezoeken voor stilte, bezinning, gebed, het opsteken van een kaarsje en ontmoeting. Ook verlaagt dit de drempel voor mensen die zich niet direct aangesproken voelen door een liturgische viering.
De Sint-Jan van Den Bosch, die al dagelijks geopend is.
Uit angst voor diefstal en vandalisme is van de 400 kerken in het bisdom momenteel het merendeel buiten de liturgievieringen gesloten voor publiek. Door technische voorzieningen te treffen kunnen kerken overdag wél de deuren openen. Het bisdom denkt hierbij aan beveiligingscamera’s, alarminstallaties en aan verplaatsing of beveiliging van kunstwerken. Ook het aspect brandveiligheid verdient bijzondere aandacht.
Diverse parochies plaatsen in het portaal achter in de kerk een metalen hek of glaswand waardoor bezoekers in de kerk kunnen kijken, of richten een aparte dagkapel in. Het bisdom juicht het toe dat parochies hun kerkgebouw voor bezoekers willen openstellen, maar vindt het jammer als de kerk niet in zijn geheel toegankelijk is. Het start daarom een project om kerkgebouwen die nu overdag gesloten zijn, tenminste vier uur per dag open te stellen. Via diverse maatregelen – zoals beveiliging van de altaarruimte – is bij veel kerkgebouwen het risico dat met ruimere openstelling gepaard gaat, tot een aanvaardbaar (en verzekerbaar) niveau terug te brengen, zelfs wanneer er geen gastheren of gastvrouwen aanwezig zijn om de kerk te ‘bewaken’. Bovendien verkleint adequate beveiliging van een kerk de kans op diefstal en vandalisme ook wanneer de deuren gesloten zijn.
Het bisdom opent een ‘helpdesk’ voor vragen, en parochies die het kerkgebouw weer open willen stellen kunnen vanuit het bisdom ook ter plaatse worden geadviseerd. Skanfonds werkt mee aan het pilotproject waardoor aan de eerste twintig deelnemende parochies elk een eenmalige subsidie van € 3.000,- kan worden geboden voor het nemen van de noodzakelijke maatregelen. Dit pilotproject moet ook leiden tot een brochure met praktische handreikingen, met behulp waarvan meer parochies gemakkelijker kunnen overgaan tot een ruimere openstelling van hun kerkgebouw.
Het bisdom van ’s-Hertogenbosch lanceert het idee bij aanvang van het Jaar van het Religieus Erfgoed en wil daarmee benadrukken dat kerkgebouwen het beste hun oorspronkelijke functie als Huis van God kunnen behouden, ook wanneer er minder liturgische vieringen zijn. De maatschappelijke behoefte aan plaatsen waar een steeds grotere groep niet-kerkbetrokken mensen terecht kan voor bezichtiging en bezinning is volgens het bisdom groeiende. Bron: www.bisdomdenbosch.nl
20 februari 2008 'Onbekende kerk' in Friesland (?) Stichting Vom Himmel hoch kreeg deze foto's gemaild. Er was bijgeschreven: "Aangehaakt een paar beelden van een kerk die ik in de winter van 1965 heb genomen. Ik geloof dat het Friesland is, maar kan het me niet meer herinneren. Ik heb op uw website in de kerken gekeken, maar heb het niet herkend. Kunt u mij verder helpen?" Wij weten het antwoord zo niet, maar wie het weet kan mailen.
Reactie van Gert Jan Hol uit Voorburg op 20 februari: "De onbekende Friese foto's op de website zijn mij wel bekend. Het is de afgebroken Hervormde Kerk van Oud Beets (bij Beetsterzwaag). Het betrof een grote negentiende eeuwse kerk, ook wel "adelskerk" genoemd. Helaas is deze met de grond gelijk gemaakt. De zerkenvloer (van de oude kerk) ligt nog in het landschap. De interieurstukken zijn her en der verspreid: zo is de preekstoel nu in de Hervormde kerk van Oud-Loosdrecht in de provincie Utrecht.
Reactie van Marcel Pelt uit Aartswoud op 20 februari: Hierbij nog een foto van de kerk te Oud-Beets. (ansichtkaart, uitg. boekhandel Boersma, Beetsterzwaag). Mag ik bij deze Uw aandacht even vragen voor mijn fotopagina waar een groot aantal foto's van in- en exterieur van kerken op staan. Voornamelijk uit de provincies Noord-Holland, Friesland en Groningen. http://kerken.mijnalbums.nl.
20 februari 2008 "Kerkje is verborgen schat" Kerkje Te Zande in Kloosterzande. Foto: Erik Ossewaarde
Het 800 jaar oude kerkje Te Zande in Kloosterzande begint een nieuw leven. Dat is te danken aan de pas opgerichte stichting Kerk in Klooster (de KIK), die het kerkgebouwtje breder toegankelijk wil maken en onder meer initiatieven zal ontplooien op het gebied van kunst en cultuur.
Voorzitter Cor Crans van de stichting: "Het kerkje is een oude, verborgen schat, die weer voor iedereen zichtbaar moet worden. De KIK wil meer publieksgerichte activiteiten stimuleren en heeft al allerlei evenementen op het programma staan, zoals een oogstfeest in augustus, een wintermarkt met muziek en kunst in november en een aantal poëzie-avonden in december met onder anderen de dichter Hans Bouma en muzikale omlijsting." De historie van het kerkje bij Hof te Zande gaat terug tot de twaalfde eeuw, toen Cisterciënzer monniken de oorspronkelijke kapel stichtten. De monniken van abdij Ten Duinen in Koksijde gaven door de jaren heen Oost-Zeeuws-Vlaanderen gestalte. Vanwege die historische band heeft De KIK nu ook contact gezocht met het abdijmuseum daar en met De Vier Ambachten in Hulst.
De stichting is van plan exposities, evenementen en lezingen te wijden aan de historische rol van het kerkgebouw. De KIK speelt ook in op het Weekend van de Amateurkunst op vrijdag 16, zaterdag 17 en zondag 18 mei. Die vrijdag wordt in de basiliek in Hulst ook het Jaar van het Religieus Erfgoed in Zeeland geopend. Te Zande is 's zaterdags de hele dag geopend. In samenwerking met de dorpsraad kunnen amateurkunstenaars er dan hun werk tonen en zijn er ook muzikale optredens. (Bron: www.pcz.nl)
13 februari 2008 Themaweekenden rond kerken en natuur Vanuit een voormalig schoolgebouw aan de dijk van de Friese Waddenzee worden dit voorjaar thema-weekenden georganiseerd rond natuur, cultuur en bezinning. De bijzondere midddeleeuwse kerken in de regio spelen een belangrijke rol in de programma's. Zie voor meer informatie www.oanedyk.nl.
29 januari 2008 Maandelijkse concerten in Deventer Bergkerk In de typerende Bergkerk van Deventer worden maandelijkse concerten georganiseerd op de zaterdagmiddag. De Stichting Bergkerkconcerten, die de concertserie organiseert, heeft als ambitie om veelzijdig te programmeren. De concerten zijn gratis toegankelijk. Foto: Martie Ressing, Wikimedia
29 januari 2008 Bromet breng kerkfusie Weesp in kaart
Op 21 en 29 januari is de tweedelige documentaire 'Kerk te koop' van Frans Bromet uitgezonden. De uitzendingen concentreerden zich rond een groep voormalig lutheranen in Weesp, die op zijn gegaan in de Protestanse Kerk in Nederland. Tot de kerkfusie draaide de Evangelisch-Lutherse kerk nog op eigen kracht, maar met het oog op de toekomst was men samengegaan, mede vanwege de toezegging dat de nieuwe kerk zich in zou zetten hun gebouw te behouden. Wat men zich niet heeft gerealiseerd was dat de kerk twee jaar na de kerkfusie verkocht zou worden voor 550.000 euro.
De groep voormalig Lutheranen heeft geprobeerd het gebouw terug te kopen, maar dit werd niet gegund. Hadden ze hun leven lang betaald voor de kerk en waren ze zo aardig geweest deze te schenken aan de Protestanse Kerk in Nederland, nu konden ze het gebouw zelfs niet voor 50.000 euro terugkopen. Wat dat betreft hebben ze het in Groningen beter gedaan waar men, voor de fusie, de Lutherse kerk heeft weggegeven aan een stichting. Hadden de Lutheranen van Weesp dat nou ook maar gedaan!
Klik hier voor de eerste uitzending 'Kerk te koop' en hier voor de tweede. Klik hier voor de Stichting Behoud Maarten Lutherkerk.
17 januari 2008 Jaar van het religieus erfgoed geopend in Utrecht In Utrecht is het jaar van het religieus erfgoed van start gegaan. Het doel van het jaar is "om de belangstelling voor en kennis van het religieus erfgoed in Nederland te vergroten en om een duurzame toekomst voor het religieuze erfgoed te bevorderen."
Het jaar van het religieus erfgoed is een initiatief van de Nederlandse overheid, die aan het einde van het jaar nieuwe beleidsvoornemens wil formuleren ten aanzien van het religieuze erfgoed. Helaas lijkt het er op dat 'het jaar' er bij voorbaat al vanuit gaat dat een aanzienlijk aantal kerken uit Nederland zal verdwijnen.
"Onzin om te zeggen dat je álles moet bewaren"
Dit blijkt uit een uitzending radio 1 bij de KRO in 'Dingen die gebeuren' van 4 januari. Klik hier om deze te beluisteren. Aan het woord komt Mirjam Blott, projectleidster van het jaar, over het doel van het jaar, o.a. over 'verantwoorde keuzes' maken: "Het probleem is behoorlijk nijpend, ....over de ontkerkelijking zal nog heel wat gesproken worden; ...het is al een aantal jaren behoorlijk bezig, ineens wordt dat echt gesignaleerd als een probleem. ...Misschien is het ook wel onzin om te zeggen dat je álles moet bewaren, dat doe je thuis ook niet. We zijn van plan om binnen dat jaar samen met beleidsmakers, dus iedereen die met dit onderwerp te maken heeft, die discussie (wat wil je bewaren en wat niet) goed te laten plaatsvinden."
Zie voor meer informatie: www.2008re.nl
